رشد اجتماعی در کودکان پیش دبستانی

رشد اجتماعی کودکان در سنین ۴ تا ۶ سال بسیار پویا بوده و در این دوره کودکان مهارت‌های اجتماعی خود را به شکل چشمگیری توسعه می‌دهند. دوستی با همسالان برای کودکان در این دوره اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و می‌توانند با چند نفر از همسالان خود رابطه نزدیک‌تری داشته باشند. در این سن کودکان به تدریج با قوانین و هنجارهای اجتماعی آشنا می‌شوند و مفاهیم عدالت و انصاف را درک می‌کنند. توانایی کودکان برای گفتگو کردن با دیگران بهبود پیدا می‌کند و بهتر می‌توانند احساسات، خواسته‌ها و نیازهای خود را بیان کنند. هویت جنسیتی کودک در این سن شکل می‌گیرد و در بازی‌های نقش‌آفرینی به جنسیت (دختر یا پسر بودن) توجه می‌شود. کودک در این سن شروع به درک اهمیت قوانین در بازی‌ها و فعالیت‌های گروهی می‌کند. به حقوق دیگران احترام می‌گذارد.  متوجه می‌شود که چگونه بدون آسیب رساندن به دیگران نیازهای خود را برطرف کند. کم کم به عهده گرفتن مسئولیت‌های کوچک مثل مرتب کردن اسباب بازی‌ها یا مراقبت از حیوان خانگی را یاد می‌گیرد. کودکان ۴ تا ۶ ساله تمایل زیادی به تقلید از بزرگسالان در نقش‌های اجتماعی دارند. افزایش همدلی و آگاهی از احساسات دیگران به کودک کمک می‌کند تا تعاملات اجتماعی خود را تقویت کند و روابط دوستانه و حمایتی با دیگران برقرار کند. در این سن کودک به تدریج خود را به عنوان یک فرد مستقل درک می‌کند و می‌فهمد که چه تفاوت‌هایی (از نظر قد، وزن، قیافه و توانایی‌هایش) با دیگران دارد. در سنین ۴ تا ۶ سالگی کودکان وارد مرحله‌ای از رشد می‌شوند که در آن تعاملات با دیگران به ویژه همسالان نقش مهمی در زندگی آن‌ها پیدا می‌کند.

توصیه‌هایی برای مربیان و والدین:

آموزش مهارت‌های اجتماعی در این دوره به کودک کمک می‌کند تا روابط خود را بهتر و موفق‌تر سازماندهی کند و در محیط‌های گروهی بهتر عمل کند. مهم‌ترین مهارت‌های این سنین مثل سلام و خداحافظی، گوش دادن فعال، چگونگی شروع کردن یک مکالمه دوستانه، چگونگی فعالیت در یک کار گروهی و مشترک، نوبت بندی در بازی‌ها و کارهای گروهی و به اشتراک گذاری اسباب بازی‌ها و وسایل با دیگران، مدیریت حل اختلاف و صحبت کردن با دیگران برای به پایان رساندن یک اختلاف و همچنین توافق و مصالحه برای پایان یک درگیری، رعایت قوانین بازی و رعایت نظم در محیط اجتماعی، احترام به تفاوت‌ها و مهربانی و کمک به دیگران، ابراز عقیده و نه گفتن در زمان لازم از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که با کمک والدین و مربیان در کودک شکل می‌گیرد.