منظور از نقاشی خلاق، تصویرسازی از طریق چاپ با انگشتان و کف دست، چاپ برگ، چاپ میوهها و سبزیها (سیب زمینی، پیاز و …) برجستهسازی نقاشی و سایر تکنیکهای خلاقانه است.
نسیم آیینهدار مربی کودکان پیشدبستانی در منطقه ۵ شهر تهران با بیان این نکته در خصوص نقاشی خلاق افزود: “به عنوان مثال، کودک وقتی چاپ با پیاز را انجام میدهد، در ادامه آن را بر اساس ذهنیت خود، تبدیل به گل یا لاستیک ماشین و یا شی دیگری میکند که این کار باعث افزایش خلاقیت و اعتماد به نفس در نوآموز میشود. نقاشی فقط کشیدن طرح با الگو یا آزاد نیست. ملاک ما در پیش دبستانی، نقاشی خلاق است که بتوان به وسیله آن خلاقیت را در کودک بالا برد.”
این مربی نقاشی خلاق کودک در ارتباط با ابزارها و وسایل نقاشی و رنگآمیزی برای نوآموزان در پیش دبستانی افزود: “در دوره پبش دبستانی از ابزارهایی مثل پاستل روغنی، رنگ انگشتی، آبرنگ و رنگهای طبیعی و در آخر ماژیکهایی که سری پهن دارد میتوان استفاده کرد. اتفاقاً برای این گروه سنی، به دلیل عضلات ریز انگشتان دست، خیلی کم از مداد رنگی استفاده میکنیم. بیشتر از رنگ انگشتی یا رنگهای طبیعی (زردچوبه، آب چغندر قرمز یا کلم قرمز و …) و گواش و آبرنگ استفاده میکنیم. هر چه در این دوران کودک رنگ را بیشتر لمس کند، بیشتر لذت خواهد برد.”
آیینهدار که مربی قصه گویی و کارشناس آموزش کودک نیز هست در خصوص اینکه بچهها در قالب نقاشی چه طور افکار درونی خودشان را بروز میدهند و آن را روی کاغذ میآورند نیز گفت: “ما خیلی از مسائل و مشکلات کودک را در نقاشیهایش میفهمیم. به عنوان مثال، اگر از دست یکی از اعضای خانواده دلخور باشد در نقاشیاش آن را کوچک یا کمرنگ میکشد. خط خطی کردن و سیاه کردن در دوره کودکی حائز اهمیت است و حتماً باید مورد توجه واقع شود. نوآموز هر نکتهای که باعث آزردگی خاطر او شود را میتواند به راحتی روی کاغذ بیاورد. من نوآموزی داشتم که هر روز با دعوای پدر و مادر مواجه بود. یکروز که از بچهها خواستم برایم نقاشی آزاد از خودشان و خواستههایشان بکشند، وقتی نقاشی این نوآموز را دیدم، متوجه شدم او مادرش را با فاصلهای از خود و پدرش با قیافهای خاص و بد کشیده است. این نقاشی نشان دهنده این بود که مادر را مقصر میدانست و فاصله را حس کرده بود.”
وی در پاسخ به این سؤال که اگر برای مثال نوآموز در رنگ آمیزی از رنگهای غیر متعارف مانند سبز یا آبی برای خورشید استفاده کند واکنش مربی باید چطور باشد گفت: “به نظر من، دیدگاه هر کودک متفاوت است و باید به نقاشی و رنگ آمیزی کودک احترام گذاشت. چون هیچ کودکی بی دلیل نقاشی را رنگ نمیکند. وقتی به بهانه و چالشی از کودک درخواست میشود که قصهای در مورد نقاشیاش بگوید یا نقاشیاش را توضیح دهد، دلیل منطقی او را درباره رنگ قرمز آب دریا، یا رنگ آبی خورشید کاملاً متوجه میشویم. یعنی هر رنگی برای کودک در رنگ آمیزیاش بی دلیل نیست.”
آیینهدار که مدرس فن بیان کودک نیز هست یاداور شد: “نقاشی روح و حس تازگی به کودک میبخشد. اگر مربی با عشق این فعالیت را انجام دهد، کودک میتواند لحظاتی را شاد و بدون دغدغه و استرس سپری کند. مخصوصاً اگر در این فعالیت، خلاقیت، رنگ بازی، ترکیب رنگ و کشف رنگهای جدید و کثیفکاری هم باشد. در این موقعیت باید کودک نگران لباس و نامرتبی محیط هم نباشد تا لذت این لحظات دوچندان شود.”
او در پایان گفت: “هر تکنیکی در نقاشی خلاق دارای یک نکته نه، بلکه هزاران نکته پرورشی هست. وقتی تکنیک اسکرچ برد را با کودک انجام میدهیم کودک صبور بودن را یاد میگیرد. کودک اول از رنگها استفاده میکند و بعد روی کل رنگها را با ناراحتی رنگ سیاه میزند و پس از کشیدن طرح با چوب کبریت که رنگها نمایان میشود به جادویی بودن فعالیت خود افتخار میکند.”