انواع سبک‌های فرزندپروری

سبک‌های فرزندپروری به چهار دسته تقسیم می‌شوند که هر یک ویژگی‌ها و تأثیرات متفاوتی بر رشد کودک دارند. این سبک‌ها توسط روانشناسان به ویژه دایانا بامرید تعریف شده‌اند.

سبک فرزندپروری مستبدانه: این سبک بر کنترل نظم تأکید زیادی دارد و والدین از قدرت و اقتدار خود برای وضع قوانین سخت و محدودیت‌های فراوان استفاده می‌کنند. محبت و تعامل عاطفی کمتری نشان می‌دهند و معمولاً انتظار دارند که کودک بدون سؤال کردن از قوانین پیروی کند. در این سبک قوانین سخت و غیرقابل تغییر هستند و استفاده از تنبیه‌های سخت برای اصلاح رفتار وجود دارد. کمبود حمایت عاطفی و گفتگو با کودک وجود دارد و تأکید بر اطاعت بدون چون و چرا از والدین است. در اثر این سبک فرزندپروری اعتماد به نفس پایین، ترس از شکست یا اشتباه و رفتارهای پرخاشگرانه یا برعکس رفتار بیش از حد مطیع در کودکان دیده می‌شود.

سبک فرزندپروری سهلگیرانه: در این سبک والدین محبت زیادی به کودک نشان می‌دهند، اما کنترل نظم کمی اعمال می‌کنند. آن‌ها قوانین کمتری وضع می‌کنند و معمولاً به کودکان اجازه می‌دهند که به راحتی هرچه می‌خواهند انجام دهند. والدین سهل‌گیر به ندرت از تنبیه استفاده می‌کنند و بیشتر دنبال راضی کردن کودک هستند. کمبود قوانین و محدودیت‌ها، آزادی بیش از حد برای کودک، تمرکز بر رضایت و شادی کودک در لحظه، محبت زیاد و گاهی افراطی از ویژگی‌های این سبک فرزندپروری است. در این سبک ناتوانی در پذیرش قوانین و محدودیت‌ها، رفتارهای خودخواهانه، مشک در تعامل با دیگران و مشکل در کنترل احساسات و رفتار در کودکان شکل می‌گیرد.

سبک فرزندپروری بی‌تفاوت: در این سبک والدین از نظر عاطفی و فیزیکی حضور چندانی در زندگی کودک ندارند و نقش کمی در تربیت او ایفا می‌کنند. این والدین ممکن است به دلیل مشغولیت‌های شخصی یا مشکلات روانی از فرزندپروری غافل شوند. از ویژگی‌های این سبک فرزندپروری نبود قوانین یا انتظارات روشن، کمبود محبت و حمایت عاطفی، نبود هدایت و راهنمایی در زندگی کودک است.

سبک فرزندپروری مقتدرانه: در این سبک والدین نقش متعادلی بین محبت و کنترل ایجاد می‌کنند. آن‌ها هم قوانین و انتظارات روشنی دارند و هم در عین حال به نیازها و احساسات کودک توجه می‌کنند. این والدین از استدلال برای توضیح دادن تصمیمات خود استفاده می‌کنند و کودک را تشویق به مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها می‌کنند. در این سبک فرزندپروری قوانین مشخص ولی انعطاف‌پذیر است و تعامل مثبت و احترام به عقاید کودک و استفاده از تشویق و حمایت عاطفی برای کودک وجود دارد. در نتیجه این نوع سبک فرزندپروری رشد اعتماد به نفس و عزت نفس بالا، توانایی حل مسئله و مهارت‌های اجتماعی مناسب و توانایی تطبیق با چالش‌های مختلف زندگی ایجاد می‌شود.