خودیاری

به طور کلی خودیاری به فرایند یا فعالیت‌هایی گفته می‌شود که فرد برای بهبود زندگی شخصی، سلامت روانی، رشد فردی و یا حل مشکلات خود بدون وابستگی به دیگران انجام می‌دهد.

هدف خودیاری این است که فرد بتواند کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشد و به طور مستقل مشکلات و چالش‌های خود را مدیریت کند. در واقع خودداری به افراد کمک می‌کند تا با اتکا به خود و استفاده از منابع موجود مسیر زندگی خود را بهبود بخشند. مهارت‌های خودیاری در کودکان پیش دبستانی به توانایی‌های اشاره دارد که کودکان در این سن برای انجام فعالیت‌های روزمره به طور مستقل به دست می‌آورند. این مهارت‌ها شامل فعالیت‌هایی مثل پوشیدن و درآوردن لباس، مسواک زدن، استفاده از توالت، غذا خوردن بدون کمک و انجام وظایف شخصی است. پرورش این مهارت‌ها در دوران پیش دبستانی بسیار مهم است زیرا موجب اعتماد به نفس، استقلال و مسئولیت پذیری در کودک می‌شود.

مهارت‌های خودیاری در کودکان پیش دبستانی پایه‌گذار استقلال و اعتماد به نفس در دوران بعدی زندگی آن‌هاست. والدین می‌توانند با ایجاد فرصت‌های مناسب برای تمرین و یادگیری، به کودکان خود کمک کنند تا این مهارت‌ها را به خوبی رشد دهند و برای آینده‌ای مستقل‌تر آماده شوند.

توصیه‌هایی برای والدین و مربیان:

والدین و مربیان باید به کودک فرصت دهند تا برخی از کارها را به تنهایی انجام دهد. حتی اگر به معنای صرف زمان بیشتری باشد. زیرا این تجربه‌ها به کودک احساس توانمندی می‌دهد. مهارت‌های جدید را به صورت مرحله به مرحله به کودک آموزش دهید. مثلاً برای یادگیری پوشیدن لباس می‌توانید ابتدا با یک لباس ساده شروع کنید و سپس به پوشیدن لباس‌های پیچیده‌تر برسید.

اطمینان حاصل کنید محیط کودک برای یادگیری مهارت‌های خودیاری مناسب است. مثلاً کودک به لباس‌های خود دسترسی داشته باشد. حتماً کودک برای یادگیری مهارت‌های جدید، تشویق و تحسین کنید، این کار باعث افزایش انگیزه و اعتماد به نفس در کودک می‌شود. استفاده از بازی‌ها و فعالیت‌های سرگرم‌کننده برای تقویت مهارت‌های خودیاری می‌تواند به کودک کمک کند. به خاطر داشته باشید که کودکان از طریق مشاهده و تقلید از بزرگسالان یاد می‌گیرند، پس سعی کنید که الگوی مناسبی برای یادگیری خودیاری در کودکان باشید.