صفحه پایانی کتاب نوآموز فضایی است برای ارتباط شما با والدین. پیشنهاد می‌شود ابتدا تعدادی از ویژگی‌ها و مهارت‌های مثبت و قابل تقدیر نوآموز را بیان کنید تا نوآموز تشویق شود و سپس مواردی که بهتر است والدین کمک کنند تا در نوآموز نیاز به تقویت یا اصلاح شود را اعلام نمایید. فراموش نکنید جملات بار منفی نداشته باشند و مثبت، انگیزه دهنده و مشوق باشند.

پروژه¬های پیشنهاد شده در هر موضوع بسیار ساده و با وسایل و ابزار در دسترس قابل اجرا است ولی مربی با دانش و خلاقیت خود می‌تواند هر پروژه را به صلاحدید خود و براساس شرایط کلاس و نوآموزان تغییر دهد. مهم آن است که هدف اصلی اجرای پروژه یعنی تقویت مهارت مشاهده، پرسشگری و صبر کودکان را فراموش نکنید.

فعالیت‌های کتاب به صورت پیمانه‌ای طراحی شده است یعنی می‌توانید به صلاحدید خود و با توجه به شرایط کلاس و نوآموزان فعالیت‌هایی را انجام ندهید و یا با ترتیب دیگری انجام دهید. نکته مهم این است که شما به عنوان مربی تشخیص بدهید کلاستان چه نیازی دارد و براساس آن پیش روید و مهمتر اینکه بچه‌ها در کلاس احساس خوشحالی و نشاط داشته باشند.

لوحه¬ها و استفاده از آن¬ها برای کیفیت بخشی به آموزش¬ها لازم است. اگر مؤسس چاپ لوحه¬ها رو نمی¬پذیرد می¬توانید از اولیاء بخواهید که این کار را انجام دهند. همچنین می-توانید فایل لوحه را روی تلویزیون یا پرده نمایش کلاس (در صورتی که داشته باشید) پخش کنید. می-توانید آن را در سایز کوچکتر چاپ کنید و اگر همه این روش¬ها امکان پذیر نبود بچه¬ها را گروه¬بندی کنید و تصویر لوحه که در ابتدای کتاب نوآموز قرار دارد را در گروه در دید نوآموزان قرار دهید.

همه دغدغه گروه مؤلفان بسته من می‌دانم، من می‌توانم، ارائه محتواها و فعالیت‌های متنوع برای مباحث گوناگون است که مربی بتواند براساس نیاز کلاس و نوآموزان خود از آن‌ها استفاده کند. برای هر روز حداقل 4 فعالیت پیشنهاد شده و ترجیح بر این است که همه آن‌ها در کلاس کار شود، اما اگر واقعاً سرعت پیشرفت نوآموزان شما در کلاس برای هر فعالیت کم است نه خود و نه نوآموزان را اذیت نکنید. یادتان باشد اصل اساسی در دوره پیش دبستانی لذت بردن نوآموز و ایجاد حال خوب در کلاس است. کم کم با تمرین می‌توانید سرعت نوآموزان را افزایش دهید.

پیشنهاد مؤلفان بسته من می‌دانم، من می‌توانم نمایش فیلم‌ها در کلاس و مشاهده گروهی نوآموزان است. اما اگر امکان پخش در صفحه بزرگ (تلویزیون یا ویدئو پروژکتو) وجود ندارد می‌توانید فیلم را روی لپ تاپ شخصی یا لپ تاپ یکی از والدین در کلاس پخش کنید و یا اگر این امکان هم وجود نداشت نوآموزان را گروه بندی کنید. یک گروه فیلم را روی گوشی تلفن همراه شما مشاهده کنند و گروه های دیگر فعالیت دیگری انجام دهند و سپس فیلم در گروه دیگری پخش شود و به ترتیب همه گروه ها فیلم را مشاهده کنند.

انجام ندادن کاربرگ بهتر از انجام آن در خانه به عنوان تکلیف شب است! در سال گذشته برخی مربیان در کارگاه های معرفی بسته اعلام کردند فعالیت‌های مداد-کاغذی در نظر گرفته شده برای نوآموزان کم است و گروه تألیف برای رفع نیاز اعلام شده، کاربرگ هفتگی را طراحی کرد. کاربرگ‌ها مکمل آموزش ارائه شده در کتاب اصلی است و اگر فرصت ندارید می‌توانید از آن استفاده نکنید. اما نکته مهم این است که هیچگاه و به هیچ عنوان نباید به نوآموزان تکلیف شب بدهید. در دوره پیش دبستانی قرار نیست بچه‌ها با دغدغه مشق شب و استرس‌های آن مواجه شوند.

در طی هفته با توجه به موضوع آموزه‌های قرآنی همراه با بازی و فعالیت‌های جذاب کمک کنید بچه‌ها مفهوم آموزه را درک کنند. با توجه به کوتاه بودن آموزه‌های قرآنی (از یک تا حداکثر چند کلمه) بچه‌ها می‌توانند در طی هفته آموزه را حفظ کنند، اما در حفظ آموزه‌ها به تفاوت‌های فردی نوآموزان توجه کنید و اگر نوآموزی توان حفظ آن را نداشت اصرار نکنید.

ساختن کاردستي قدرت تخيل، لامسه و بينايي کودک را تقويت مي‌کند و به تقويت مهارت‌هاي حرکتي ظريف مي‌انجامد پس قابل حذف شدن از فعالیت‌ها نیست. مهم نیست کاردستی از نظر شما زیبا و تمیز ساخته نشده، مهم آن است که نوآموزان با ساخت کاردستی علاوه بر تقویت مهارت‌های حسی حرکتی، خلق کردن را می‌آموزند و می‌توانند تخیل خود را به واقعیت تبدیل کنند. تا حد امکان سعی کنید براي ساخت کاردستي‌ها از مواد بازيافت (اضافه‌کاغذهاي استفاده‌شده در کلاس، بطري‌ها و قوطي‌هاي خالي مواد متعدد و ...) استفاده کنید و والدین را به زحمت تهیه وسایل و لوازم گران قیمت نیندازید.

قطعاً همه قالب‌های ارائه محتوا مهم و مفید هستند و نمی‌توان آن‌ها را حذف کرد. کودکان نیاز به تنوع دارند و باید آموزش‌ها را در قالب‌های متنوع ارائه داد تا مورد توجه نوآموزان قرار گیرند. ضمن اینکه شاید برخی از نوآموزان با یک قالب ارائه محتوا نتوانند ارتباط برقرار کنند. پس نمی‌توان هیچ قالبی را حذف کرد. ولی یادتان باشد همه قالب‌ها را باید به نوعی زیر چتر قالب بازی ارائه داد. یعنی حتی نقاشی، کاردستی، قصه و ... اگر مانند یک بازی در نظر گرفته نشوند مورد اقبال کودکان قرار نمی‌گیرند.

در طی سال تربیتی می‌توانید با کمک فعالیت‌های پیشنهادی در بسته من می‌دانم، من می‌توانم علایق نوآموزان خود را متوجه شوید و سعی کنید کم کم و نه با اجبار از نوآموزان مشارکت بگیرید. شاید یک نوآموز از هر 5 فعالیت در یکی علاقه به مشارکت نشان دهد، اشکالی ندارد. اجازه دهید خود نوآموز در طی سال کم کم به فعالیت‌های گروهی علاقه‌مند شود. یادتان نرود تشویق نوآموز برای کوچک‌ترین مشارکت می‌تواند انگیزه‌بخش باشد.

قطعاً منابع زیادی وجود دارند؛ یکی از آن‌ها کتاب "کلیدهای آموختن به کودکان درباره خدا" تألیف ایریس یاب و ترجمه دکتر مسعود حاجی زاده است. این کتاب 39 فصل دارد و هدف آن آشنایی مربیان و والدین با شیوه های درست پاسخ گویی به پرسش‌ها و مسائل مذهبی کودکان است.

در ابتدای دوره پیش دبستانی بهتر است نوآموزان از پاستل و مداد شمعی استفاده کنند زیرا نیاز به فشار کمتری دارد و خسته نمی‌شوند. پس از آن می‌تواند استفاده از مداد شروع می‌شود. چه نیازی است نوآموز در این سن از خودکار استفاده کند؟! حتی دانش آموزان دوره ابتدایی اول هم اجازه استفاده از خودکار را ندارند و در دوره دوم ابتدایی این اجازه را آموزگار براساس تشخیص خود به دانش آموزان می‌دهد.

نکته مهم در آموزش نوآموزان این است قرار نیست نوآموزان ریاضی یاد بگیرند. آشنایی با مفاهیم ریاضی یعنی بالا و پایین، چپ و راست، بزرگ و کوچک، کم و زیاد، بلند و کوتاه و دسته بندی و طبقه بندی اشیاء در این بازه سنی کافی است. برای آموزش این مفاهیم بازی های زیادی می‌توانید ترتیب دهید در کتاب مربی پیشنهاداتی برای شما وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

فعالیت‌های پیشنهاد برای کار در خانه حذف نشده‌ است، زیرا ما اعتقاد داریم کمک و همراهی والدین برای آموزش بهتر بسیار واجب است. این فعالیت‌ها در قالب یک رمزینه سریع پاسخ (کیوآرکد) در صفحه فهرست هر کتاب نوآموز آورده شده که می‌توانید به راحتی آن را پویش (اسکن) کنید و به والدین کلاس خود بدهید.

کودکان با هم متفاوت هستند و اصلاً نمی¬توان توقع داشت همه نوآموزان در کلاس نسبت به فعالیت‌ها یک برخورد را داشته باشند. ولی برای علاقه¬مند کردن نوآموز به فعالیت نیاز است فعالیت پویا باشد. فعالیت پویا فعالیتی است که کودک را به ادامه کار ترغیب می¬کند و باعث می¬شود کودک از انجام فعالیت لذت ببرد. تغییر و تنوع در شیوه اجرای فعالیت، انتخاب فضای مناسب برای فعالیت، تکنیک و مواد مناسب و وجود مسئله در موضوع، تحریک حس کنجکاوی کودک و طراحی فعالیت به روش بازی از عوامل پویایی فعالیت است.

با توجه به حجم استاندارد کتاب‌های کار و از طرفی ظرفیت درک و توان کودکان، نمی¬توان همه مفاهیم و مهارت¬های درج شده در سند پیش دبستانی را پوشش داد و هر مؤسسه و انتشاراتی براساس اصول و رویکرد خود برخی از مفاهیم، مهارت‌ها و نگرش‌ها را انتخاب می¬کند و اقدام به تولید محتوای آموزشی برای آن می¬کند. ما نیز همین محدودیت را داشتیم اما با اضافه شدن کاربرگ¬ها فرصت دیگری برای ارائه فعالیت¬های ذیل موضوع علوم و ریاضی به دست آوردیم که بر اساس بازخوری که دریافت کردیم و با ویرایشی که انجام شده، ان شاء ا... در سال آینده کاربرگ¬ها را با رویکرد آموزش رنگ¬ها، مفاهیم ریاضی و دست¬ورزی مشاهده خواهید کرد.

در فرایند آموزش استفاده از نقاشی آزاد و موضوعی هر دو ضروری است. لازم است فرصت‌هایی فراهم شود که کودک بتواند آزادانه موضوعی را برای نقاشی خود انتخاب کند و یا ملزم باشد براساس موضوعی که مربی پیشنهاد می‌کند فکر کند و نقاشی بکشد. حتی گاهی نیاز است نه تنها موضوع مشخص باشد که تکنیک (روش اجرا) هم مشخص شود و کودک بر اساس روشی که مربی می‌گوید نقاشی بکشد.

در مورد کودکان یادتان باشد ضرورتاً هر دروغ (نا راست) که می‌گویند به معنی دروغ گویی نیست. خیلی وقت‌ها بچه‌ها ساخته و پرداخته ذهن خود را می‌گویند یا چیزی که دوست دارند اتفاق بیفتد را می‌گویند و هیچ نیتی برای بازنمایی و خلاف واقع‌گویی در ذهنشان نیست. بنابراین نمی‌توان گفت دروغ می‌گویند. مثلاً کودک یک حوض کشیده و داخلش نهنگ است. مربی می‌گوید چه قشنگه و کودک پاسخ می دهد اینجا خانه ماست. این کودک دروغگو نیست، فقط تخیلات ذهنیش را می‌گوید. پس احتیاط کنید. شما صرفاً مشاهده‌گر باشید و در این موارد دخالت نکنید.

طبق منابع علمی یک رفتار زمانی رفتار بابهنجار است که 4 ویژگی داشته باشد: 1) فراوانی آماری نداشته باشد؛ یعنی مثلاً در بین بچه ها آن رفتار شایع نباشد. 2) از نظر اجتماعی عرف نباشد؛ یعنی با عرف جامعه متضاد باشد. 3) رفتار غیرانطباقی باشد؛ یعنی روی فرد یا اطرافیان تأثیر منفی بگذارد. 4) ناراحتی ذهنی به همراه داشته باشد؛ یعنی رفتار موجب ناراحتی دیگران شود. اگر یک رفتار هر 4 ویژگی را همزمان داشت آن زمان می‌توانید بگویید این رفتار یک رفتار نابهنجار است و باید نسبت به آن احساس نگرانی کنید.

به دست گرفتن مداد یکی از آن چیزهایی است که اگر کودکان در ابتدا آن را اشتباه یاد بگیرند، واقعا آموزش مجدد آن سخت است. برای این کار 3 روش پیشنهاد می‌کنیم: 1. استفاده از مدادهای کوتاه؛ 2. استفاده از مدادهای مثلثی؛ 3. جذاب کردن مداد دست گرفتن با بازی‌های مختلف.

در سنین 4 تا 6 سالگی کودکان تمایل دارند با ابتکار، آزمودن دقیق واقعیت، تخیل و تقلید از رفتار بزرگسالان محیط اطراف خود را بهتر بشناسند. آن‌ها در این مسیر برای رسیدن به اهداف خود، شناسایی دقیق محیط و رسیدن به استقلال، به مخالفت و نافرمانی نسبت به اطرافیان می پردازند و این موضوع خیلی مسئله مهم یا چالش برانگیزی نیست. پس بهتر است با آن‌ها همراه شوید و با بازی‌های مختلف این عادت را در خدمت برنامه تربیت و یادگیری خود درآورید.

معمولا دعواهای کودک در جریان بازی و تعامل او با دیگران اتفاق می افتد. اولین نکته در نحوه برخورد با دعواهای کودکان این است که آرامش خود را حفظ کنید و بدانید که دعواهای بین کودکان یک فاجعه نیست. توصیه می شود تا حد امکان در دعواها دخالت نکنید و اجازه دهید خود کودکان مشکلاتشان را حل کنند. گاهی کودکان برای جلب توجه دعوا می کنند به همین خاطر بهتر است نسبت به دعواهای آنها بی توجه باشید. برای کاهش تنش‌های موجود می‌توانید موارد زیر را به انجام برسانید: برقراری عدالت بین دو طرف پرهیز از قضاوت سریع و سرزنش کودک آموزش بیان درخواست از دیگران بدون پرخاشگری طرفداری نکردن از طرفین دعوا و بی طرف ماندن و همدلی به جای اعتراض آموزش مهارت های حل مسئله به کودکان با نمایش عروسکی و کتاب داستان

کودکان در سن پیش دبستانی آمادگی خوبی برای یادگیری زبان‌هایی علاوه بر زبان مادری خود دارند و با سرعت و سهولت بیشتری نسبت به بزرگسالان زبان دیگر را یاد می‌گیرند. اما نکته مهم آنجاست که کودک باید در معرض و محیط آن زبان واقع شود. به بیان دیگر زبان انگلیسی را نباید در قالب آموزش خشک و رسمی، کلاس و درس و مدرسه و یا از روی جبر و تحمیل به کودکان یاد داد. نکته مهمی که نیاز است علاوه بر نکات بالا به یاد داشته باشید این است که آموزش زبان خارجی نباید جای اهداف دیگر آموزشی و پرورشی را در مراکز پیش دبستانی اشغال کند و از طرفی نباید فرصت‌های رشد و توسعه زبان مادری را از کودک بگیرد.

هر چه مربی پیش دبستانی کارهای خود را با احساس مسئولیت بیشتری انجام داده و محیطی شاد برای آموزش کودکان فراهم کند، کودکان برای ورود به دوره بعدی بهتر آماده خواهند شد. مهم ترین مسئولیت یک مربی، آمادگی کودکان برای ورود به دبستان و دوره ابتدایی است. بسیار مهم است که با کودکان جوری رفتار شود که از محیط درسی زده نشوند و همچنان برای ورود به دبستان شور و اشتیاق داشته باشند. برای همین به مربی های پیش دبستانی توصیه می شود طوری برنامه ریزی کنند تا کودکان از زمانی که در پیش دبستانی سپری می کنند لذت ببرند.