پاپالو، پلی میان کودکان روستا و تحقق عدالت آموزشی
یک نشریه کودکانه مانند پاپالو در مناطق کمبرخوردار که کودکان پیشدبستانی از حداقل امکانات آموزشی و فرهنگی در آنجا بیبهرهاند، میتواند بهسان پلی میان خانواده و آموزش رسمی عمل کند و زمینه یادگیری مهارتهای زندگی، پرورش تخیل و تقویت خلاقیت را برایشان فراهم آورد.
فرزاد میرشکاری پایهگذار کتابخانه فاطمهها در روستای دهکهان شهرستان کهنوج استان کرمان با بیان دغدغههای موجود در گفتگو با سایت تربیت و یادگیری کودک در باره نقش مؤثر یک مجله ویژه نوآموزان در توسعه فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی گفت: “در بسیاری از نقاط محروم کشور، بهویژه در روستاهای دورافتاده، نبود منابع فرهنگی و آموزشی متناسب با سنین پایین، به یکی از دغدغههای جدی خانوادهها و فعالان حوزه تربیت کودک بدل شده است. کودکان پیشدبستانی در این مناطق نه تنها از داشتن پیشدبستانیهای استاندارد محروماند، بلکه گاهی حتی یک کتاب مناسب یا محتوای تربیتی هدفمند در اختیارشان قرار ندارد.”
وی که این کتابخانه را با ۴۰ جلد کتاب از کتابخانه شخصی خود در آن روستا راهاندازی کرده و امروز این فضا به یک مجموعه فرهنگی با چند هزار جلد کتاب و بیش از ششصد عضو تبدیل شده افزود: “بیشتر خانوادههای روستایی به دلیل مسافت زیاد تا کتابفروشیها و همچنین بالا بودن قیمت کتاب، امکان تهیه منابع مفید برای کودکانشان را ندارند. در چنین شرایطی، وجود یک مجله کودک باکیفیت و جذاب همچون پاپالو میتواند گرهگشا باشد. این نشریه میتواند با هزینهای کمتر، محتوایی ارائه دهد که ضمن سرگرم کردن کودک، در آموزش خلاقیت، تخیل، مهارتهای اجتماعی و حتی تربیت اخلاقی او در منزل توسط والدین و یا مربی در محیط کتابخانه نقش ایفا کند.”
وی تأکید میکند که نبود مربیان حرفهای در بسیاری از پیشدبستانیهای مناطق محروم، شکافی جدی در آموزش رسمی ایجاد کرده است؛ شکافی که میتواند با یک نشریه حرفهای تا حدی جبران شود. او با ذکر نمونهای از تجربه شخصی خود افزود: “در منطقهای که ما کار فرهنگی میکنیم فقط دو پیشدبستانی وجود دارد که هیچکدام مربیان تخصصی ندارند. اگر مربیان بتوانند از یک مجله استاندارد استفاده کنند، نه تنها تنوع و کیفیت آموزش بالا میرود بلکه فضای خلاقتری برای یادگیری کودکان ایجاد میشود. مجله این قابلیت را دارد تا نوآموزان در منزل با راهنمایی والدین و یا بزرگترهای خانواده، از آن به عنوان یک سرگرمی مفید و تربیتی استفاده کنند.”
میرشکاری که کارشناسی ارشد زبان انگلیسی دارد و به عنوان معلم در مدارس تدریس میکند بر این باور است که تولید چنین نشریاتی باید با مشارکت یک تیم حرفهای شامل کارشناسان حوزه کودک، نویسندگان، تصویرگران، مربیان و هنرمندان صورت گیرد. او میگوید: “اولین شماره فصلنامه پاپالو نشان میدهد که این مجله با زبان ساده، طراحی زیبا، و محتوای مناسب توسط تیمی متخصص تهیه شده است. لذا وجود چنین نشریاتی میتواند در سبد فرهنگی خانوادههای ایرانی – مخصوصاً روستایی – جای بگیرد. خانوادهها همواره با اشتیاق منتظر نسخه جدید مجله خواهند بود و آن را بخشی از فرآیند تربیت فرزندانشان خواهند دانست.”
از نگاه این فعال فرهنگی، مشارکت خانوادهها در استفاده از محتوای نشریه برای آموزش فرزندانشان نه تنها کیفیت یادگیری کودک را بالا میبرد، بلکه حس خوبی از نقشپذیری و اثرگذاری به والدین میدهد. پدر و مادری که میبینند با کمک یک مجله، فرزندشان چیزی یاد گرفته، شعر جدیدی خوانده، بازی تازهای تجربه کرده یا رفتاری مثبت از خود نشان داده، انگیزه میگیرند و حس همراهی واقعی با فرزندشان را تجربه میکنند.”
در پایان او تأکید میکند که اگر مسئولان فرهنگی کشور نگاهی جدیتر به نقش رسانههای کودک در شکستن دیوار نابرابری آموزشی داشته باشند، میتوان امیدوار بود که با یک نشریه حرفهای، نسلی از کودکان خلاق، آگاه و بااعتماد به نفس، حتی از دل دورترین روستاها برخیزند.